Uitbarsting vulkaan San Juan in 1949
Hoe de vulkaan San Juan 72 jaar geleden uitbarstte
In 1949 wekte de vulkaan van San Juan dezelfde bezorgdheid als de Cumbre Vieja vandaag.
Een herder ontdekte de uitbarsting, die in El Paso ontstond en ook Los Llanos, Fuencaliente, Breña Alta, Breña Baja, Tazacorte en Mazo trof.
Er waren meningsverschillen over de naam van deze nieuwe vulkaan, sommigen wilden het de Volcán de Las Manchas noemen, ter ere van de meest getroffen gebieden. Uiteindelijk koos men voor de naam Volcán de San Juan, naar de datum van de uitbarsting, nl. 24 juni, de feestdag van San Juan.
De activiteit duurde 42 dagen, was strombolisch van aard en werd door wetenschappers geclassificeerd als een vulkaan met graad 2, precies hetzelfde als de Cumbre Vieja vulkaan.
Er zijn inwoners van La Palma die er prat op gaan alle drie de vulkaanuitbarstingen te hebben gezien:
- de vulkaan van San Juan in 1949
- de vulkaan van Teneguía in 1971
- de vulkaan van Cumbre Vieja in 2021
Diario de Avisos wijdde 42 edities aan de vulkaan San Juan
Andrés Chaves, auteur van dit artikel, was zelf getuige van de laatste twee uitbarstingen en vond een oud exemplaar van de krant DIARIO DE AVISOS van 21 juli 1949, toen de vulkaan San Juan in volle uitbarsting was.
De autoriteiten waren toen net zo bezorgd als nu om levens te redden en ervoor te zorgen dat niemand van de uitgestippelde vluchtroutes afweek. Deze krant, die op het eiland La Palma is ontstaan, heeft tweeënveertig edities gewijd aan de verslaggeving over deze gebeurtenissen, evenveel als het aantal dagen dat de vulkaan in werking was.
Moeilijk voor te stellen hoe de communicatie, of het gebrek eraan, in die tijd (72 jaar geleden) moest verlopen, met nauwelijks telefoonlijnen en met het nieuws van de buren van de getroffen gemeenten dat per telegraaf naar Santa Cruz de la Palma werd doorgeseind.
De krant werkte nog met een oude “linotype”, die bewaard is gebleven, en de letterzetters deden hun werk met millimetrische precisie.
Net als vandaag, kwamen militaire detachementen de inwoners van La Palma te hulp. De krantenkoppen kondigden de komst aan van de hoofdadmiraal van de marinebasis van de Canarische Eilanden, die uit Las Palmas (Gran Canaria) was vertrokken voor het geval er marineschepen nodig zouden zijn om eventuele slachtoffers te evacueren.
De krant van toen vermeldde de schade aan de gewassen, en het is merkwaardig dat vandaag dezelfde gebieden getroffen worden dan in 1949, doch de lava zorgde voor minder schade dan de Cumbre Vieja nu doet.
De pagina´s van deze 72 jaar oude krant zijn de meest tastbare getuigenis van wat er toen gebeurde.
Het jaar 1949, 1971 en 2021 zal men niet licht vergeten op La Palma, het mooiste eiland van de Canarische Eilanden.
Wat nu met de Cumbre Vieja?
Jarenlang gebeurde er niets op La Palma maar tijdens de laatste 70 jaar braken er drie vulkanen uit, dit is een toeval. De wijk Cumbre Vieja, de nieuwste wijk van het eiland, is gelukkig minder verstedelijkt dan het noorden. Wat wel zeker wordt geacht, is dat de huidige vulkaan zich in zijn laatste fase bevindt, hoewel het niet te voorspellen is hoeveel dagen, weken of maanden van activiteit er nog resten.
Op dit moment is de Cumbre Vieja al 60 dagen actief.
Er circuleert een rapport, dat werd onthuld in het programma La reunión secreta (de geheime vergadering), waaruit blijkt dat het einde een kwestie van enkele dagen zou kunnen zijn, omdat het magma de kraters nauwelijks bereikt en de uitstoot van gassen aanzienlijk is gedaald.
Interesse in geologie en opdracht voor Pedro Sánchez
Veel mensen krijgen nu interesse in de geologie van La Palma, alsook in het gedrag van strombolische vulkanen. De gemaakte foto’s en films zullen geschiedenis schrijven en de vaktijdschriften zullen de resultaten van het werk van de vele wetenschappers publiceren.
Nu wacht La Palma een enorme taak. President Pedro Sánchez, die nogmaals het eiland komt bezoeken, zou het geld moeten brengen dat de staat aan de mensen van La Palma verschuldigd is. Laat hem bouwbedrijven inschakelen en aanbestedingen starten om huizen te bouwen voor de getroffenen…
